BÀN VỀ HẠNH PHÚC VÀ SỨC KHỎE TÂM THẦN
(Nhân kỷ niệm 30năm ngày sức khỏe tâm thần thế giới 10/10/1992 -10/10/2022)
Năm 2022 Tổ chức Y tế thế giới đã lấy chủ đề của ngày sức khỏe tâm thần thế giới (10/10) là: “Làm cho sức khỏe tâm thần và hạnh phúc mọi người trở thành ưu tiên toàn cầu”.
Từ chủ đề trên của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có một câu hỏi đặt ra “sức khỏe tâm thần và hạnh phúc liên quan đến nhau như thế nào?”
Từ cách đây hơn 2000 năm nhà triết học Hy Lạp Aristotle đã nói “Hạnh phúc là ý nghĩa và mục đích của cuộc sống, là mục tiêu cuối cùng của sự tồn tại của loài người.” và đến hôm nay quan điểm này về hạnh phúc vẫn vô cùng đúng đắn.
Hạnh phúc là một thuật ngữ rộng mô tả trải nghiệm của những cảm xúc tích cực, chẳng hạn như niềm vui, sự mãn nguyện và sự hài lòng.Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng sống hạnh phúc không chỉ làm cho bạn cảm thấy tốt hơn – nó còn thực sự mang lại một loạt các lợi ích sức khỏe tiềm tàng.
Còn về mặt sức khỏe Tâm thần, WHO định nghĩa “Sức khỏe tâm thần là nền tảng cho sự khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả của các cá nhân. Sức khỏe tâm thần không chỉ là trạng thái không có rối loạn tâm thần, mà còn bao gồm khả năng suy nghĩ, học hỏi và hiểu được cảm xúc của một người và phản ứng của người khác”
Như vậy có thể nói sức khỏe tâm thần là một khía cạnh của hạnh phúc vì các quan điểm này đều hướng đến những cảm xúc tích cực và khả năng cân bằng trong cuộc sống. Và để có cuộc sống hạnh phúc chắc chắn mỗi người đều cần có một sức khỏe tâm thần tốt.
Theo khoa học giải phẫu các nhà nghiên cứu đều nhận thức rất chính xác rằng hoạt động của vùng não trước trán bên trái liên quan chặt chẽ đến cảm giác hạnh phúc, trong khi trạng thái tâm lý tiêu cực để lại dấu vết ở vùng não trước trán bên phải.Theo tiến sỹ Daniel Goleman, người được quốc tế công nhận về công trình trong lĩnh vực tâm lý học, trạng thái cảm xúc hạnh phúc là một cảm giác tự phát về sự vui sướng và ngạc nhiên đầy dễ chịu.
Vì thế, hạnh phúc, theo những khám phá khoa học, là một trạng thái không thể đạt được bằng các phương tiện vật chất, mà nó là hệ quả của tâm thái từ bi và lòng trắc ẩn. Nó là biểu hiện của đời sống tinh thần thay vì vật chất. Đó cũng chính là giá trị không chỉ cá nhân mà các tập thể, các tổ chức xã hội hướng đến xây dựng và đặc biệt chú trọng trong thời kỳ 4.0 hiện nay. Chúng ta ngày càng thấy xuất hiện nhiều hơn những thuật ngữ gia đình hạnh phúc, làng văn hóa hạnh phúc, nhà trường hạnh phúc…
Theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về chăm lo đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân thì một trong những mục tiêu cốt lõi để người dân được ấm no, hạnh phúc là phải bảo đảm cho người dân về y tế, chăm lo cho sức khỏe nhân dân.
Và Yên Bái là một tỉnh tiên phong trong việc đưa "chỉ số hạnh phúc” vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh với mục tiêu đến 2025 chỉ số hạnh phúc của người dân tăng 15% so với năm 2020. Về sự phát triển lâu dài, Yên Bái cũng coi việc đầu tư vào y tế để nâng cao sức khỏe, thể trạng của con người là nhiệm vụ then chốt trong việc nâng cao chỉ số hạnh phúc
Ngày nay, việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cũng bước đầu được đưa vào các trường học, nơi mà những chủ nhân tương lai của đất nước sẽ quyết định đến sự phát triển của một đất nước mạnh khỏe và hạnh phúc hay không. PGS.TS Tâm lý Trần Thành Nam (Đại học QG Hà Nội) nhấn mạnh, “Sức khỏe tâm thần học đường” là một thuật ngữ được đề cập nhiều những năm gần đây, đặc biệt trong bối cảnh các vấn nạn tâm lý học đường nghiêm trọng sau đại dịch Covid-19. Đại dịch không phải là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần, nhưng khi đại dịch tràn qua trường học, "sức khỏe tâm thần" của một trường học được phơi bày với những vấn đề cần giải quyết ngay, không thể trì hoãn
Chúng ta thấy vấn đề quan trọng của chăm sóc sức khỏe Tâm thần trong tình hình mới rõ ràng hơn qua khẳng định của trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam: “Mục tiêu của chúng ta là toàn xã hội phải chấm dứt kỳ thị liên quan đến sức khỏe tâm thần, cần hành động nhiều hơn để nuôi dưỡng hạnh phúc, cũng như nhận ra các yếu tố đe dọa đến sức khỏe tâm thần. Những đầu tư của chúng ta hôm nay trong việc xây dựng một nền tảng sức khỏe tâm thần mạnh mẽ ở mọi trẻ em sẽ được đền đáp bằng sức khỏe tâm thần mạnh khỏe suốt đời của người dân"
Như vậy ở bất kỳ thời đại nào, quan điểm của các nhà khoa học, những nhà lãnh đạo hay những bậc hiền tài của đất nước đều cho thấy hạnh phúc luôn phải đi liền với chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tâm thần.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, thời gian vừa qua, bên cạnh trang thiết bị, máy móc khám chữa bệnh và cơ sở vật chất được đầu tư nâng cấp,hoạt động chuyển đổi số được thực hiện đồng bộ và khẩn trương nhằm tối ưu hóa chất lượng khám chữa bệnh và giảm tải áp lực công việc, cùng với tạo một môi trường sạch đẹp, tiện nghi, thì văn hóa ứng xử, đời sống tinh thần của cán bộ cũng được Lãnh đạo Bệnh viện Tâm thần Yên Bái đặc biệt chú trọng.
Chỉ trong một thời gian không dài, nhưng Bệnh viện Tâm thần như khoác lên mình một tấm áo mới, đến Bệnh viện Tâm thần những ngày này, chắc chắn các bạn sẽ cảm nhận được một không khí làm việc vui vẻ và thoải mái, cảnh quan môi trường khang trang, xanh sạch đẹp.
Trong công tác khám chữa bệnh, người bệnh ngày càng có thêm lựa chọn với trang thiết bị phong phú và hiện đại. Cùng với đó việc đẩy mạnh thực hiện các liệu pháp Tâm lý trong điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Tâm thần Yên Bái cũng là một hướng đi hiệu quả trong điều kiện xã hội ngày càng phát triển, áp lực tâm lý ngày càng nhiều, chúng ta càng ít thời gian để chăm sóc tinh thần của mình, từ đó rất nhiều các bệnh lý có căn nguyên tâm lý phát sinh
Nếu như có nhà trường hạnh phúc, khu dân cư hạnh phúc, thì chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng vào việc xây dựng những bệnh viện hạnh phúc, và thật ý nghĩa khi đó là những đơn vị chăm sóc sức khỏe tâm thần. Xây dựng một môi trường làm việc thoải mái, hài lòng cũng là một mục tiêu phát triển của Bệnh viện Tâm thần Yên Bái trong lộ trình xây dựng bệnh viện thông minh, góp phần nâng cao chỉ số hạnh phúc của người dân mà tỉnh Yên Bái đang thực hiện trong chương trình phát triển của địa phương./.
Nguyễn Sơn (Bệnh viện Tâm thần tỉnh)