CHĂM SÓC SỨC KHỎE TÂM THẦN – CHÌA KHÓA SỐNG KHỎE CHO NGƯỜI CAO TUỔI
Việt Nam được xếp vào nhóm các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh, điều này đặt ra những thách thức không nhỏ cho hệ thống y tế, trong đó chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người cao tuổi.
Năm 2024, kỷ niệm lần thứ 34 Ngày Quốc tế Người cao tuổi (1/10/1991 - 1/10/2024). Đây cũng là dịp để nhắc nhở chúng ta về vai trò quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, đặc biệt trong bối cảnh dân số Việt Nam đang già hóa nhanh chóng. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, năm 2021, tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên ở Việt Nam đã đạt 12,4% và dự kiến sẽ tăng lên gần 20% vào năm 2038.
Người cao tuổi thường đối mặt với nhiều thay đổi lớn về cả thể chất và tâm lý. Sức khỏe suy giảm, các bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, và tim mạch gia tăng, đồng thời, họ phải đối mặt với việc thu hẹp các mối quan hệ xã hội khi con cái trưởng thành và những người bạn dần rời xa họ. Điều này dễ dẫn đến tình trạng lo âu, trầm cảm và cảm giác cô đơn. Theo một báo cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 15% người cao tuổi trên toàn thế giới mắc các rối loạn tâm thần, trong đó trầm cảm là phổ biến nhất.
Bệnh viện Tâm thần Yên Bái đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể về số lượng bệnh nhân cao tuổi đến khám và điều trị trong thời gian gần đây. Thống kê từ đầu năm 2023 cho thấy, khoảng 35% bệnh nhân điều trị tại bệnh viện là người từ 60 tuổi trở lên, với các bệnh lý chủ yếu như trầm cảm, rối loạn lo âu, và suy giảm nhận thức (bao gồm cả sa sút trí tuệ) và các rối loạn tâm thần liên quan đến tuổi già. Những vấn đề sức khỏe này ở người cao tuổi nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời thì không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây áp lực lớn cho gia đình và xã hội.
Trước thực trạng này, Bệnh viện Tâm thần Yên Bái đã không ngừng nỗ lực trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ y tế. Đội ngũ y bác sĩ tại bệnh viện luôn được cập nhật kiến thức và đào tạo chuyên sâu về điều trị tâm thần cho mọi lứa tuổi trong đó có người cao tuổi. Hơn nữa, bệnh viện cũng đã tăng cường cơ sở vật chất, như việc cung cấp không gian yên tĩnh, thoải mái, trang bị máy móc phục hồi chức năng ngoài trời để hỗ trợ điều trị và phục hồi tâm lý cho bệnh nhân, việc xây dựng nhà ăn dinh dưỡng trong khuôn viên bệnh viện cũng tạo điều kiện cho người bệnh đảm bảo sức khỏe và thuận lợi khi di chuyển
Ngoài ra, bệnh viện cũng chú trọng đến các hoạt động tư vấn và sàng lọc các vấn đề sức khỏe tâm thần cho người cao tuổi tại cộng đồng, phối hợp với các trạm y tế xã, phường và các cơ sở y tế trong tỉnh. Các hoạt động này không chỉ giúp phát hiện sớm các bệnh lý tâm thần mà còn giúp giảm thiểu tình trạng bệnh tiến triển nặng. Đặc biệt, chương trình chỉ đạo tuyến của bệnh viện đã giúp xây dựng mạng lưới chăm sóc sức khỏe tâm thần tại địa phương, đảm bảo người cao tuổi ở vùng sâu, vùng xa có thể tiếp cận dịch vụ y tế một cách dễ dàng và kịp thời.
Trước thách thức già hóa dân số ngày càng tăng, việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người cao tuổi sẽ là một trong những ưu tiên của Bệnh viện Tâm thần Yên Bái trong thời gian tới. Với các hoạt động tập trung vào đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ y bác sĩ về chăm sóc tâm thần người cao tuổi, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về các dấu hiệu và nguy cơ của bệnh lý tâm thần ở nhóm này; Nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc biệt tạo một môi trường bệnh viện thân thiện, hài hòa và xanh sạch đẹp, phối hợp điều trị hóa dược với trị liệu tâm lý để đáp ứng nhu cầu chữa bệnh như nghỉ dưỡng của người cao tuổi; Phối hợp với các tổ chức xã hội để triển khai các chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cơ sở, đảm bảo người cao tuổi được tiếp cận dịch vụ y tế kịp thời và liên tục; Triển khai các ứng dụng công nghệ hỗ trợ tư vấn từ xa, đa dạng hóa kênh tiếp cận, giúp người cao tuổi và gia đình dễ dàng cập nhật thông tin về khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe tâm thần một cách phù hợp
Chăm sóc sức khỏe tâm thần người cao tuổi không chỉ là việc điều trị bệnh lý, mà còn là bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho một thế hệ đã cống hiến suốt cuộc đời cho xã hội. Sự quan tâm đúng mức từ gia đình và cộng đồng, cùng với hệ thống y tế hoàn thiện, sẽ là chìa khóa giúp người cao tuổi sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.
Tổ truyền thông – BVTT Yên Bái
Ảnh: Các hoạt động chăm sóc sức khoẻ tâm thần cho người cao tuổi tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh Yên Bái
