𝑹𝒐̂́𝒊 𝒍𝒐𝒂̣𝒏 𝒍𝒐 𝒂̂𝒖 𝒍𝒂𝒏 𝒕𝒐̉𝒂 𝒄𝒉𝒊𝒆̂́𝒎 𝒕𝒚̉ 𝒍𝒆̣̂ 𝒌𝒉𝒂́ 𝒄𝒂𝒐 𝒕𝒓𝒐𝒏𝒈 𝒔𝒐̂́ 𝒃𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒏𝒉𝒂̂𝒏 đ𝒆̂́𝒏 𝒌𝒉𝒂́𝒎 𝒗𝒂̀ đ𝒊𝒆̂̀𝒖 𝒕𝒓𝒊̣ 𝒕𝒂̣𝒊 𝒃𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒗𝒊𝒆̣̂𝒏 𝑻𝒂̂𝒎 𝒕𝒉𝒂̂̀𝒏 𝒀𝒆̂𝒏 𝑩𝒂́𝒊, 𝑻𝒉𝒆𝒐 𝒃𝒂́𝒐 𝒄𝒂́𝒐 𝒄𝒖̉𝒂 𝑩𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒗𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒏𝒂̆𝒎 2021 𝒗𝒂̀ 6 𝒕𝒉𝒂́𝒏𝒈 đ𝒂̂̀𝒖 2022 𝒄𝒉𝒐 𝒕𝒉𝒂̂́𝒚 𝒏𝒈𝒖̛𝒐̛̀𝒊 𝒃𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒓𝒐̂́𝒊 𝒍𝒐𝒂̣𝒏 𝒍𝒐 𝒂̂𝒖 𝒍𝒂𝒏 𝒕𝒐̉𝒂 𝒄𝒐́ 𝒙𝒖 𝒉𝒖̛𝒐̛́𝒏𝒈 𝒈𝒊𝒂 𝒕𝒂̆𝒏𝒈, 𝒗𝒊̀ 𝒗𝒂̣̂𝒚 𝒏𝒉𝒖̛̃𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒕𝒊𝒏 𝒗𝒆̂̀ 𝒃𝒆̣̂𝒏𝒉 𝒓𝒐̂́𝒊 𝒍𝒐𝒂̣𝒏 𝒍𝒐 𝒂̂𝒖 𝒍𝒂𝒏 𝒕𝒐̉𝒂 𝒔𝒆̃ 𝒍𝒂̀ 𝒗𝒐̂ 𝒄𝒖̀𝒏𝒈 𝒄𝒂̂̀𝒏 𝒕𝒉𝒊𝒆̂́𝒕 𝒄𝒉𝒐 𝒕𝒂̂́𝒕 𝒄𝒂̉ 𝒎𝒐̣𝒊 𝒏𝒈𝒖̛𝒐̛̀𝒊
RỐI LOẠN LO ÂU LAN TỎA VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT
Bệnh rối loạn lo âu lan tỏa là thuật ngữ để miêu tả tình trạng cảm xúc luôn bị lo lắng thái quá về các vấn đề và sự kiện diễn ra trong cuộc sống. Nếu kéo dài lâu người bệnh sẽ rơi vào trạng thái trầm cảm, mất ngủ, dễ cáu gắt,... và hàng loạt các biểu hiện khác gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống.
Bệnh rối loạn lo âu lan tỏa xảy ra ở những người bị lo âu, căng thẳng quá mức về một hoạt động, sự việc xung quanh và tình trạng này diễn ra trong ít nhất 6 tháng. Nguy cơ mắc bệnh rối loạn lo âu lan tỏa ở nữ giới cao hơn so với nam giới và bệnh chiếm khoảng 3% dân số trên thế giới.
𝐍𝐠𝐮𝐲𝐞̂𝐧 𝐧𝐡𝐚̂𝐧 𝐠𝐚̂𝐲 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡
Nguyên nhân cụ thể dẫn đến bệnh hiện vẫn chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhiên có một vài nghiên cứu nhận định rằng rối loạn lo âu lan tỏa gặp nhiều hơn ở những bệnh nhân mắc sẵn các bệnh về tâm lý như trầm cảm, rối loạn hoảng sợ hoặc những người lạm dụng chất kích thích, chất gây nghiện.
Một người khi mắc phải bệnh này thường có cái nhìn bi quan, tiêu cực về cuộc sống và nếu không được điều trị thì bệnh nhân dễ có những suy nghĩ và hành vi tự làm hại chính mình.
Nếu một người có những triệu chứng sau thì rất có thể người đó đang bị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa:
• Lo lắng và suy nghĩ về những tình huống xấu một cách quá độ những không thể kiểm soát được những suy nghĩ này;
• Mức độ lo lắng càng ngày càng tăng. Đôi khi không có vấn đề gì người bệnh lại đột nhiên ở trong trạng thái bất an khiến họ vô cùng căng thẳng và mệt mỏi;
• Tính cách thay đổi, dễ bực bội và cáu gắt;
• Hoạt động nào cũng gây sợ hãi cho họ;
• Hay bị bồn chồn, khó chịu, ít khi cảm thấy thư giãn, thoải mái;
• Giảm chú ý, giảm tập trung khiến hiệu suất lao động và học tập cũng giảm;
• Chất lượng giấc ngủ kém: ngủ chập chờn, khó ngủ, mất ngủ, ngủ không sâu giấc do căng thẳng thần kinh;
• Nhịp tim nhanh, hồi hộp và nếu kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải các bệnh lý về tim mạch, thậm chí là đột tử ở những bệnh nhân bị tim từ trước;
• Tiểu nhiều lần;
• Đau nhức mắt, dễ ớn lạnh, mặt đỏ bừng;
• Đau và căng cơ vùng vai gáy, đau nhức mắt;
• Bị rối loạn tiêu hóa, đau vùng thượng vị, viêm đại tràng co thắt,...
Như đã đề cập, hiện vẫn chưa rõ rối loạn lo âu lan tỏa là do nguyên nhân nào gây nên. Tuy nhiên cũng tồn tại những yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc phải căn bệnh này. Cụ thể:
• Do di truyền: nếu người thân cận huyết đã từng bị rối loạn lo âu lan tỏa hoặc bệnh lý liên quan đến sức khỏe tâm thần thì người trong gia đình cũng có khả năng bị bệnh;
• Tác động từ ngoại cảnh: gia cảnh thiếu thốn, từng bị đánh đập, lạm dụng, lao động vất vả từ khi còn nhỏ sẽ dễ bị lo âu trước các sự kiện hơn;
• Nghiện thuốc lá: thói quen này làm tăng rủi ro bị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa gấp 5 - 6 lần;
• Các yếu tố khác: bị stress kéo dài, trầm cảm, đã hoặc đang phải trải qua khủng hoảng về tài chính, tình cảm, mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh mạn tính, cuộc sống không có niềm vui,...
𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐡𝐞̣̂ 𝐥𝐮̣𝐲 𝐜𝐮̉𝐚 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐫𝐨̂́𝐢 𝐥𝐨𝐚̣𝐧 𝐥𝐨 𝐚̂𝐮 𝐥𝐚𝐧 𝐭𝐨̉𝐚
Bệnh rối loạn lo âu lan tỏa nếu không sớm được điều trị thì có thể diễn tiến thành mạn tính và gây nên nhiều hệ lụy như sau:
• Người bệnh tự cô lập bản thân, không biết chia sẻ cùng ai về cảm xúc, suy nghĩ của mình và các vấn đề khác trong cuộc sống;
• Giảm tập trung, chú ý trong nhiều tình huống dẫn tới sa sút chất lượng công việc, học tập, nguy hiểm khi tham gia giao thông và khi thực hiện các hoạt động khác;
• Tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, dễ nghĩ đến tự sát và làm đổ vỡ các mối quan hệ xung quanh mình;
• Có xu hướng tìm đến các chất kích thích để giải tỏa như ma túy, rượu bia,...;
• Ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe về thể chất: mắc bệnh tim, cơ xương khớp, tiêu hóa,...
Đ𝐢𝐞̂̀𝐮 𝐭𝐫𝐢̣ 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐫𝐨̂́𝐢 𝐥𝐨𝐚̣𝐧 𝐥𝐨 𝐚̂𝐮 𝐥𝐚𝐧 𝐭𝐨̉𝐚
Hầu hết bệnh sẽ thường xảy ra trước tuổi 25, dễ tiến triển thành mạn tính và tỷ lệ phục hồi thường thấp. Vì vậy, người bệnh khi bị rối loạn lo âu lan tỏa cần phải được chẩn đoán và điều trị từ sớm để các triệu chứng được kiểm soát tốt, đồng thời bảo toàn được sức khỏe của bệnh nhân.
𝑵𝒈𝒖𝒚𝒆̂𝒏 𝒕𝒂̆́𝒄 đ𝒊𝒆̂̀𝒖 𝒕𝒓𝒊̣: giảm lo âu, căng thẳng và giải quyết các biểu hiện mà người bệnh đang gặp phải. Để điều trị rối loạn lo âu lan tỏa, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống trầm cảm cho người bệnh. Bên cạnh đó là một số loại thuốc khác như: Thuốc chống loạn thần;Thuốc giải tỏa lo âu; Các nhóm thuốc khác: thuốc kháng histamin, thuốc ức chế beta, khoáng chất, vitamin nhón B, các thuốc có tác dụng nuôi dưỡng tế bào thần kinh.
Đ𝗶𝗲̂̀𝘂 𝘁𝗿𝗶̣ 𝗯𝗮̆̀𝗻𝗴 𝘁𝗮̂𝗺 𝗹𝘆́ 𝘁𝗿𝗶̣ 𝗹𝗶𝗲̣̂𝘂
Là một trong các phương pháp khoa học được áp dụng trong điều trị các bệnh liên quan đến thần kinh, tâm lý con người, tâm lý trị liệu cũng là một giải pháp tốt cho tình trạng rối loạn lo âu lan tỏa. Khi đó các chuyên gia tâm lý sẽ giải quyết căn nguyên của bệnh đồng thời tháo gỡ căng thẳng, lo âu trong suy nghĩ của bệnh nhân bằng cách sử dụng liệu pháp hành vi nhận thức.
Sau khi kết thúc thời gian điều trị, bệnh nhân sẽ cảm thấy bệnh được cải thiện tích cực, thay đổi nhân sinh quan về cuộc sống, có cái nhìn bớt tiêu cực hơn về các vấn đề trong xã hội và các mối quan hệ xung quanh. Từ đó có thể vận dụng được các kỹ năng để đối phó với những thay đổi và các tình huống áp lực, stress trong tương lai
Tại bệnh viện Tâm thần tỉnh Yên Bái hiện nay, Bệnh nhân rối loạn lo âu lan tỏa sẽ được điều trị bằng thuốc kết hợp trị liệu tâm lý, đặc biệt những buổi trị liệu bằng thư giãn nhóm hàng ngày sẽ giúp bệnh nhân được thực hành và nhớ các bài tập, để kể cả khi ra viện bệnh nhân sẽ vẫn có những kỹ năng thư giãn, quản lý cảm xúc nhằm chủ động phòng tránh tái phát bệnh ./.
𝐁𝐒 𝐍𝐠𝐮𝐲𝐞̂̃𝐧 𝐊𝐢𝐦 𝐓𝐡𝐚̆́𝐧𝐠
𝐓𝐫𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 𝐤𝐡𝐨𝐚 𝐓𝐚̂𝐦 𝐜𝐚̆𝐧 𝐓𝐚̂𝐦 𝐥𝐲́ đ𝐢𝐞̂̀𝐮 𝐭𝐫𝐢̣